GDP
quí 4/2011 tăng khá mạnh, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp và dịch vụ. Điều này
trái ngược với những diễn biến của nền kinh tế mà chúng ta từng quan sát được.
Trong khi đó, đầu tư lại đột ngột giảm sút, đặc biệt là khu vực ngoài nhà nước.
Theo
con số của Tổng cục Thống kê, tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2011 đạt 5,89%
và tỷ lệ đầu tư là 34,6% GDP. Đây là một kết quả được xem là khá tích cực trong
bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, tỷ lệ đầu tư sụt giảm, còn tăng trưởng khu vực
nông nghiệp và dịch vụ lại tăng - và cả hai đều tăng giảm đột biến trong quí 4
- khiến người ta không thể không đặt những câu hỏi quanh những con số này.
Nông
nghiệp, dịch vụ tăng rất cao
GDP
quí 4-2011 tăng 6,01%, mức tăng này cao hơn so với ba quí trước đó, tính chung
cả năm GDP tăng 5,89%. Điểm đáng lưu ý là khu vực nông nghiệp cả năm tăng đến
4%, mức cao nhất trong vòng ba năm qua và cao hơn khá nhiều so với trung bình
10 năm trở lại đây. Tỷ trọng của khu vực nông nghiệp trong cơ cấu GDP cũng đã
lên tới 22,02%. Như vậy, ngành nông nghiệp lại tiếp tục đóng vai trò “giảm sốc”
cho nền kinh tế khi duy trì được tốc độ tăng trưởng cao vượt trội so với những
năm bình thường.
Phải
chăng lĩnh vực nông nghiệp miễn nhiễm trước những khó khăn chung của nền kinh
tế hay các chính sách ưu tiên phát triển nông nghiệp của Chính phủ đã phát huy
tác dụng? Nếu những giả thiết này là thực tế thì đây là một tín hiệu rất đáng
mừng. Tuy nhiên, cũng có những giả thiết khác liên quan đến con số thống kê.
Thực
vậy, tăng trưởng khu vực nông nghiệp trong chín tháng đầu năm mới chỉ đạt
2,39%, tuy nhiên cả năm lại tăng vọt lên đến 4%. Tính theo giá thực tế, GDP của
khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản quí 4 lên tới 190.647 tỉ đồng, tăng 55,57%
so với trung bình của ba quí đầu năm. Còn tính theo giá so sánh cũng tăng tới
36,15%. Đặc biệt, GDP khu vực nông nghiệp quí 4 lại tăng tới 7,35% so với cùng
kỳ năm trước. Đây là con số rất cao và vượt qua tính chu kỳ của những năm trước
đây.
Một
hiện tượng bất thường khác là tăng trưởng khu vực công nghiệp quí 4 lại chậm
trở lại, trong khi đó khu vực dịch vụ lại tăng vọt. Khu vực công nghiệp chín
tháng đầu năm 2011 vẫn tăng được 6,61%, nhưng cả năm chỉ còn tăng 5,53%. GDP
khu vực công nghiệp quí 4 so với cùng kỳ năm trước chỉ còn tăng được 3,08%, đây
là mức rất thấp so với những năm trước đó.
Ngược
lại với tăng trưởng công nghiệp, tăng trưởng dịch vụ quí 4 lại tăng vọt. Dịch
vụ trong chín tháng đầu năm mới chỉ tăng được 6,24%, nhưng cả năm lại tăng tới
6,99%. So với cùng kỳ năm trước, tăng trưởng GDP của khu vực dịch vụ quí 4 tới
8,58%. Như vậy, đây là một mức tăng khá cao so với tăng trưởng dịch vụ cả năm.
GDP
quí 4 cũng tăng mạnh một cách bất thường so với những quí trước. Thực vậy, tính
theo giá cố định, trung bình từ năm 2007-2010, giá trị tuyệt đối của GDP quí 4
thường cao hơn 29% so với trung bình của ba quí trước. Tuy nhiên, đến quí
4-2011, mức chênh lệch này tăng vọt lên 36,15%. Điều này chỉ có thể giải thích
do sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nền kinh tế
vẫn chưa hết khó khăn mà biểu hiện là tăng trưởng sản xuất công nghiệp và bán
lẻ đều chậm lại.
Bất
thường con số đầu tư
Trong
lĩnh vực đầu tư, tình hình cũng tương tự nhưng theo chiều ngược lại. Theo số
liệu của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ đầu tư/GDP năm 2011 là 34,6%, giảm mạnh so
với mức trung bình 42% trong giai đoạn 2003-2010. Đây là mức thấp nhất kể từ
năm 2001 đến nay. Con số này cũng trùng hợp với tỷ lệ mục tiêu mà Chính phủ đề
ra cho những năm tới.
Tuy
nhiên, điều bất thường là có sự chênh lệch lớn giữa con số chín tháng và cả
năm. Trong chín tháng đầu năm 2011, tổng đầu tư trong nền kinh tế là 679.900 tỉ
đồng, tăng 12,8% so với cùng kỳ và tỷ lệ đầu tư trên GDP là 39,8%. Trong khi
đó, tính cả năm 2011, tổng đầu tư là 877.900 tỉ đồng và chỉ còn tăng 5,7% so
với cùng kỳ. Như vậy, tỷ lệ tăng trưởng đầu tư giữa chín tháng và cả năm đã có
sự chênh lệch khá lớn.
Xét
theo từng khu vực, đầu tư khu vực nhà nước tiếp tục duy trì tốc độ tăng như
những quí trước nhưng đầu tư khu vực ngoài nhà nước lại đột ngột giảm mạnh. Đầu
tư khu vực ngoài nhà nước trong quí 4 sụt giảm tới gần 50% so với trung bình ba
quí trước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài cũng giảm. Như vậy, xét về tổng
thể của nền kinh tế, đầu tư của quí 4 đã đột ngột giảm sút, đặc biệt là khu vực
ngoài nhà nước.
Trong
những năm trước, tỷ lệ đầu tư trên GDP của Việt Nam luôn ở mức rất cao. Tuy
nhiên, tăng trưởng GDP lại chỉ ở mức 6-8% cho thấy hiệu quả đầu tư của nền kinh
tế rất thấp. Đây là nguyên nhân sâu xa dẫn đến những bất ổn vĩ mô của Việt Nam.
Vì vậy, giảm tỷ lệ đầu tư được xem là một tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, việc tỷ
lệ đầu tư đột ngột giảm lại có thể xem là bất thường. Kết quả này là do tác
động bởi các chính sách hay chỉ là do cách ghi nhận bởi thống kê?
Xét
tính chu kỳ cho thấy trong những năm trước đầu tư trong quí 4 thường tăng khá
mạnh so với quí trước đó. Tuy nhiên, tình hình năm 2011 hoàn toàn ngược lại. Tỷ
trọng đầu tư quí 4 so với cả năm chỉ còn 22,55%, trong khi đó những năm trước
thường trên 30%.
Theo INFOTV