Ngày 28-7-2012 tại TP.HCM, Tổng hội Xây dựng Việt Nam phối hợp với Bộ Xây dựng; Bộ Giao thông vận tải; UBND TP.HCM và Hội Không gian ngầm & Hầm quốc tế (ITA-AITES) tổ chức Hội thảo “Quy hoạch và quản lý phát triển không gian ngầm đô thị”.
Theo Tổng hội Xây dựng Việt Nam, trong khi quỹ đất ngày càng thu hẹp thì xu hướng phát triển không gian ngầm là xu hướng tất yếu trong sự phát triển của các đô thị, nhất là các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM.
Ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, cho rằng phát triển không gian ngầm đang giữ vai trò chiến lược khi không gian trên cao đang gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với các đô thị cũ không còn nhiều quỹ đất.
Tuy nhiên PGS.TS Nguyễn Hồng Tiến, Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật – Bộ Xây dựng cho rằng tốc độ xây dựng các công trình ngầm còn chậm so với yêu cầu, nhiều công trình còn bộc lộ những hạn chế. Một số công trình ngầm như xây dựng tầng hầm nhà cao tầng đã có sự cố như hư hỏng, sụt lún, nứt gãy..
Nguyên nhân dẫn đến nhiều công trình ngầm chính là do đây là một lĩnh vực còn mới mẻ ở Việt Nam, nhiều khung pháp lý vẫn chưa được hoàn thiện. Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết trong các luật được ban hành gần đây, phát triển không gian ngầm đô thị đã có nhưng chưa đủ, chưa thống nhất. Khung pháp lý quan trọng nhất là Luật đất đai chưa đề cập đến khai thác không gian ngầm đô thị trong lòng đất. Các khung pháp lý liên quan khác cũng không đề cập hoặc chưa đề cập rõ ràng. Việc chưa có đầy đủ hệ thống khung pháp lý khiến cho công trình ngầm hiện nay được quản lý riêng cho từng ngành, không có sự phối hợp có hệ thống, cho nên chưa có dữ liệu chia sẻ công trình ngầm, không gian ngầm. Đó là nguyên nhân khiến cho công tác quy hoạch không thống nhất, đầu tư chồng lấn, kém hiệu quả. Hà Nội và TP.HCM đang triển khai xây dựng các tuyến metro nhưng tiến độ dự án rất chậm do có liên quan đến không gian ngầm. Hiện các ngành có sử dụng không gian ngầm như điện, nước, cáp viễn thông... mạnh ai nấy làm dẫn đến chồng chéo, kém hiệu quả.
Nhiều ý kiến cho rằng cần sớm hoàn thiện khung pháp lý về quy hoạch không gian ngầm
TS Trần Anh Tuấn, Cục phó Cục Hạ tầng kỹ thuật Bộ Xây dựng cho biết thêm hiện nay nước ta chưa có hệ thống số liệu điều tra về địa chất công trình, địa chất thủy văn, chưa có bản đồ hiện trạng, chưa có quy hoạch công trình ngầm. Năng lực nghiên cứu, khảo sát thiết kế còn hạn chế và thiếu những tiêu chuẩn, quy chuẩn có liên quan đến xây dựng công trình ngầm. Chưa có cơ quan thống nhất quản lý công trình ngầm...
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết trong thời gian tới Bộ sẽ hoàn thiện các khung pháp lý về quy hoạch, quản lý và khai thác sử dụng không gian ngầm đô thị. Đồng thời sẽ sớm ban hành cơ chế chính sách khuyến khích ưu đãi cho việc đầu tư công trình ngầm, ban hành quy hoạch không gian ngầm đô thị tại các thành phố lớn.
THANH LONG