Còn nhiều bất cập
Những năm gần đây, Tân Cảng Cát Lái, cảng công-ten-nơ lớn nhất Việt Nam luôn trong tình trạng quá tải diễn ra gần như hàng ngày, trên hệ thống giao thông kết nối đến cảng. Hồi đầu tháng 5-2015, đã xảy ra vụ ùn tắc kéo dài gần 10 giờ với dòng ô-tô nối đuôi nhau từ Tân Cảng Cát Lái tới gần trạm thu phí cầu Rạch Chiếc.
Để khắc phục tình trạng ùn tắc này, thành phố đã phải xin ý kiến Chính phủ cho chỉ định thầu, nhằm gấp rút xây dựng nút giao thông Mỹ Thủy, một nút thắt lớn về giao thông trên đường vào Tân Cảng Cát Lái. Công trình này (gồm hai giai đoạn) sẽ cần kinh phí đầu tư sơ bộ 1.880 tỷ đồng. Dự kiến, giai đoạn một của công trình sẽ được khởi công xây dựng trong quý II-2016; giai đoạn hai sẽ được triển khai trong quý I-2018.
Cùng với việc xây dựng nút giao thông Mỹ Thủy, thành phố phải dành khoảng 300 tỷ đồng làm hơn hai km đường giao thông kết nối đến bến cảng Sài Gòn Hiệp Phước, để lưu thông hàng hóa. Trong khi chờ con đường này hoàn thành (dự kiến trong quý II-2016), 5 năm qua, đơn vị khai thác cảng đã phải tốn nhiều chi phí để dùng sà-lan vận chuyển hàng hóa tới cảng thay cho hệ thống đường bộ.
Theo khảo sát của một số hãng tàu vận tải biển, từ cuối năm 2014 đến nay, độ sâu của luồng Soài Rạp không còn đạt mức -9,5 m tại một vài vị trí do lượng phù sa bồi lắng hằng năm lên đến 2,5 triệu m³, gây nguy cơ mất an toàn đối với các tàu vận tải biển cỡ lớn khi di chuyển. Để duy trì và phát huy hiệu quả kinh tế luồng Soài Rạp, thành phố cần chi khoảng 334 tỷ đồng mỗi năm để duy tu, nạo vét. Đây là số kinh phí rất lớn, trong khi vốn duy tu của thành phố không có, nên UBND thành phố đã phải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho giữ lại 100% phí bảo đảm hàng hải qua luồng Soài Rạp trong khoảng 30 năm để hoàn vốn đầu tư và tạo nguồn kinh phí duy tu.
Trước đó, thành phố đã phải vay khoảng 70 triệu ơ-rô vốn ODA từ Chính phủ Bỉ để triển khai dự án nạo vét luồng Soài Rạp (giai đoạn 2). Dự án đã hoàn thành và đưa vào khai thác từ giữa năm 2014. Trong 10 năm tới, thành phố phải trả nợ vay trung bình khoảng 200 tỷ đồng/năm cho dự án này.
Hiệu quả khó bù đắp tổn thất
Thương hiệu “cảng Sài Gòn” đã có chỗ đứng vững chãi trên bản đồ hàng hải thế giới hàng trăm năm nay và thực tế vẫn đang có nhiều chủ hàng chọn xuất, nhập khẩu hàng hóa tại hệ thống cảng ở thành phố. Tuy nhiên, có nên tập trung đầu tư, nâng tầm vóc hệ thống cảng biển của thành phố vẫn là câu hỏi chưa có câu trả lời thỏa đáng.
Thực tế lâu nay cho thấy, hệ thống cảng biển ở thành phố đã và đang đóng góp rất lớn đối với sự phát triển của đất nước. Tuy vậy, với hệ thống luồng, lạch hạn chế, chỉ cho tàu khoảng 20 nghìn đến 30 nghìn tấn lưu thông, khó có thể đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng lớn của thế giới. Muốn tham gia “cuộc chơi toàn cầu”, cần tiếp tục đầu tư lớn cho việc nạo vét luồng, lạch. Mới đây, UBND thành phố kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ vận động nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi để nạo vét luồng Soài Rạp (giai đoạn 3) với tổng mức đầu tư dự kiến 7.900 tỷ đồng, nhằm tiếp nhận tàu có trọng tải 50.000 DWT.
Hoạt động cảng biển còn gây ra những tổn thất lớn về giao thông, môi trường… Về lâu dài, các thiệt hại này sẽ làm giảm đi đáng kể lợi nhuận mà hệ thống cảng biển mang lại.
Yêu cầu đặt ra, thành phố cần tái cơ cấu hệ thống cảng biển nằm trong lợi ích tổng thể của vùng kinh tế trọng điểm phía nam và cả nước, cũng như chiến lược phát triển dài hạn của thành phố.
Theo Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên, thành phố cần nắm lấy cơ hội của “cuộc đua quốc tế” để vươn lên đẳng cấp mới; phải giảm đến mức thấp nhất nạn ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm môi trường…; phải là đô thị công nghệ cao.
Nhiều chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, thành phố phải hướng đến một trung tâm dịch vụ có hàm lượng chất xám cao, nhất là dịch vụ tài chính hàng đầu khu vực. Điều này cũng đã được Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 10, nhiệm kỳ 2015-2020 đề ra cho giai đoạn phát triển sắp tới. Theo đó, thành phố sẽ đổi mới mạnh mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển kinh tế tri thức và tăng trưởng xanh, nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh; phát triển nhanh các ngành dịch vụ có hàm lượng tri thức, giá trị gia tăng cao… Việc cảng biển ở thành phố ngày càng “phình to” sẽ là “chướng ngại vật” khó vượt qua đối với các chương trình đột phá, như giảm ùn tắc và tai nạn giao thông; giảm ngập nước; giảm ô nhiễm môi trường…
Theo trang Thanh Phố Hồ Chí Minh.
Đăng nhập
