Nếu như năm 2013, Nhật Bản được xem là một trong những thị trường lớn với khá nhiều khó khăn cho ngành sản xuất và XK chả cá, surimi Việt Nam, thì sang đầu năm 2014, tình hình hoàn toàn đảo ngược. Tỷ trọng XK sang thị trường này đã tăng đáng kể từ 8,5% của 2 tháng đầu năm ngoái lên 10,4% trong 2 tháng đầu năm nay.
Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, tính đến hết tháng 2/2014, XK chả cá và surimi sang Nhật Bản đã tăng trưởng khá trên 60% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái tương ứng 3,6 triệu USD. Đây là con số tăng trưởng khả quan cho thấy sự hồi phục rõ rệt trong hoạt động XK surimi Việt Nam sang Nhật Bản sau một thời gian dài “ảm đạm” và giá trị XK luôn chìm trong tăng trưởng âm.
Trước đây, Nhật Bản là thị trường đứng thứ 2 sau Hàn Quốc về NK surimi từ Việt Nam, nhưng trong năm 2013, XK surimi sang Nhật Bản đã sụt giảm đáng kể 36,2% so với năm 2012, khiến thị trường này phải nhường vị trí cho ASEAN và lùi sâu xuống đứng thứ 4 sau Hàn Quốc, ASEAN và Trung Quốc.
Trong năm 2013, ngoại trừ tháng 9 và tháng 12, giá trị XK surimi sang Nhật Bản tăng lần lượt 7,9% và 4,7%, 10 tháng còn lại giá trị XK giảm liên tiếp từ 25 - 73% so với cùng kỳ năm 2012. Nhưng sang những tháng đầu năm 2014, XK surimi Việt Nam sang Nhật Bản đã có dấu hiệu hồi phục dần với tốc độ tăng trưởng khá, cụ thể: tháng 1 tăng 34,2% và tháng 2 tăng vượt trội đến 131% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Hải quan Nhật Bản, NK surimi các loại vào Nhật Bản trong tháng 1/2014 đã tăng 47% về khối lượng và 51% về giá trị so với cùng kỳ năm 2013.
Trong đó, Nhật Bản tăng mạnh chủ yếu NK surimi itoyori và các loại khác, riêng NK surimi cá minh thái Alaska giảm so với tháng 1/2013.
Hiện nay, Việt Nam là 1 trong số 3 nhà cung cấp quan trọng surimi Itoyori cho thị trường Nhật Bản và chiếm khoảng 7% thị phần tại thị trường này. Với lợi thế về giá XK thấp hơn so với một số nguồn cung khác như Thái Lan, Indonesia và Ấn Độ nhưng vẫn cao hơn giá NK từ thị trường Myanmar. Tuy nhiên, nhìn chung hầu hết giá trung bình NK từ 5 thị trường chính (bao gồm cả Việt Nam) vào Nhật Bản trong tháng 1 năm nay đều có xu hướng tăng từ 7 - 24% so với cùng kỳ năm 2013.
Kết thúc tháng 1/2014, khối lượng tồn kho surimi đông lạnh các loại của Nhật Bản là 53.398 tấn và giảm 15% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, tồn kho surimi cá minh thái Alaska là 30.010 tấn, giảm 14%, còn tồn kho surimi các loài cá khác là 23.388 tấn, giảm 17%. Điều này cho thấy tiêu thụ surimi tại Nhật đã hồi phục và tăng lên nhanh chóng khiến nước này phải tăng cường NK từ các nước để bù đắp cho nhu cầu trong nước ngày càng tăng. Và điều này cũng tạo thêm cơ hội cho sản phẩm surimi Việt Nam gia tăng thị phần tại Nhật Bản trong thời gian tới.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP)