Hàng năm chúng ta nhập khẩu xăng dầu từ thế giới khoảng 10 tỷ USD, nhưng từ EAEU chỉ 260 triệu USD. Đến năm 2027 thuế nhập khẩu xăng dầu từ EAEU về 0% thì EAEU sẽ là đối tác nhập khẩu xăng dầu có lợi thế của Việt Nam.
Tại hội thảo “Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – liên minh kinh tế Á Âu” do trung tâm WTO phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam VCCI tổ chức, bà Đào Thu Hương – Vụ Hợp tác quốc tế bộ Tài Chính đã trình bày về các cam kết mở cửa thị trường hàng hóa của Việt Nam với Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU).
Theo bà Hương đây là FTA đầu tiên Liên minh kinh tế Á-Âu ký với bên ngoài do đó, Việt Nam đã mở cảnh cửa đầu tiên vào thị trường này.
Về tình hình xuất nhập khẩu, xu hướng thương mại của Việt Nam trong 15 năm qua tăng trưởng mạnh, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 300 tỷ USD trong đó xuất khẩu 150 tỷ USD và nhập khẩu 148 tỷ USD. Từ năm 2011 trở về trước Việt Nam đều nhập siêu, sau 5 năm gia nhập WTO cán cân thương mại rất tích cực, năm 2014 xuất siêu 2 tỷ USD.
Cơ cấu xuất nhập khẩu Việt Nam với các đối tác lớn trong đó Trung Quốc đứng đầu với gần 41 tỷ USD, thứ hai là các nước ASEAN 37,79 tỷ USD, tại EAEU chỉ có 2 tỷ USD chưa tương xứng tiềm năng, bà Hương kỳ vọng sau khi hiệp định ký kết tổng kim ngạch 2 chiều của 2 nước có thể đạt 10-12 tỷ USD.
Về cơ cấu mặt hàng nhập khẩu từ liên minh, khác so với các đối tác FTA khác, chúng ta tập trung vào một số mặt hàng nhất định, có 10 nhóm chính chiếm khoảng 95% kim ngạch nhập khẩu, đó là nhóm xăng dầu, phân bón, sắt thép, máy móc thiết bị, quặng, cao su, thủy sản, quặng.
 |
Các mặt hàng nhập khẩu chủ đạo từ EAEU
|
Cơ cấu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EAEU hầu như không cạnh tranh trực tiếp, khác với các đối tác FTA khác tập trung vào việc cắt giảm thuế quan, liên minh Á Âu đi vào các mặt hàng quan tâm gồm các mặt hàng sản phẩm chăn nuôi thịt gà bò, các sản phẩm sữa, các mặt hàng VN có thuế quan cao như bia rượu xăng dầu sắt thép (700 mặt hàng phía bạn yêu cầu VN mở cửa thị trường).
Về cam kết cắt giảm thuế quan có 4 nhóm cam kết nhất định gồm những mặt hàng xóa bỏ thuế quan ngay và xóa bỏ theo lộ trình 3,5,7,10 năm, một số mặt hàng không cam kết.
Trong đó, 53% trong biểu thuế VN xóa bỏ thuế quan ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực. Năm 2020 (sau 5 năm) cam kết mở thêm 22% xóa bỏ thuế quan xuống 0%, mở cửa 90% dòng thuế trong 10 năm, chiếm 94% kim ngạch nhập khẩu từ VN đến liên minh Á- Âu, dự kiến 1/1/2016 hiệp định có hiệu lực và lộ trình sẽ hoàn thành vào năm 2026.
 |
Lộ trình xóa bỏ thuế nhập khẩu từ EAEU sau khi Hiệp định có hiệu lực
|
Lộ trình xóa bỏ thuế quan với các nhóm mặt hàng
Nhóm xăng dầu là nhóm hàng phía đối tác Nga có thế mạnh xuất khẩu ra thị trường thế giới, nhập khẩu chiếm 1/3 tổng nhập khẩu kim ngạch từ các đối tác này tuy nhiên so với cả thị trường nhập khẩu thế giới chỉ đạt 3,6%, hàng năm chúng ta nhập khẩu xăng dầu từ thế giới khoảng 10 tỷ USD, nhưng ở liên minh á âu chỉ 260 triệu, sau khi cắt giảm đây sẽ là đối tác nhập khẩu xăng dầu có lợi thế, về lộ trình cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu vào năm 2027 sẽ xóa bỏ còn 0%.
Sắt thép quan ngại liệu ngành thép có đối mặt không, trong quá trình đàm phán chúng ta xây dựng lộ trình bảo hộ với sắt thép, cam kết với 4 lộ trình khác nhau, ngay lập tức xóa bỏ thuế nhập khẩu với nguyên liệu thô, thép cuộc cán nóng, ống thép hàn là các các mặt hàng không sản xuất nhiều thị trường trong nước. Với sản phẩm như phôi thép, phôi vuông, thép xây dựng cắt giảm thuế có lộ trình 10 năm, các sản phẩm thép cán nguội., thép mạ 7 năm.
Nhóm phân bón chiếm 25% tổng nhập khẩu từ các đối tác, đạt khoảng 250 triệu USD, cam kết phần lớn loại phân bón chưa sản xuất được sẽ xóa bỏ thuế ngay được như DAP, ure, còn NPK lộ trình 10 năm, trừ một số loại không sử dụng nhiều như phân SA.
Nhóm rượu bia lộ trình cam kết xóa bỏ trong 10 năm, thuế xuất khoảng 50-60% xuống 0%, liên minh á âu có thế mạnh xuất khẩu như voka, rượu vang nho xóa thuế vào năm 2026.
Nhóm máy móc thiết bị tỷ trọng chiếm nhỏ, khoảng 0,2% tổng kim ngạch nhập khẩu máy móc thiết bị từ thế giới, có cam kết lộ trình xóa bỏ ngay, như máy kéo hỗ trợ xóa bỏ 3 năm, máy biến thế xóa bỏ 10 năm.
Các phương tiện vận tải lộ trình 10 năm: xe tải, xe buýt, ô tô con, ô tô, Phụ tùng có lộ trình xóa bỏ thuế quan 5-7 năm. Về nông nghiệp xóa bỏ thuế quan ngay với mặt hàng thịt bò, sản phẩm sữa, bột mì, lộ trình 5 năm thịt gà, thịt lợn, Cá đông lạnh sẽ có lộ trình 10 năm.
Một số mặt hàng cam kết hạn ngạch, đây là đối tác đầu tiên xóa bỏ thuế xuất trong hạn ngạch; trứng gia cầm, về 0% vào năm 2018, lá thuốc lá vào năm 2020.
 |
| Lộ trình xóa bỏ thuế |
Đăng nhập
