Từ tháng 10 năm
ngoái đến nay, giá nhiều loại phân bón đã giảm bình quân 1.000 đồng/kg.
Cung dư, giá giảm
Ông Đỗ Văn Hùng -
Tổng giám đốc Công ty phân bón Việt Mỹ, cho biết: “Lượng hàng giao dịch thấp do
thời gian vừa qua thời tiết lạnh và đúng vào dịp tết nguyên đán nên nhu cầu
tiêu thụ trên các thị trường giảm hẳn”.
Tại miền Bắc, tình
hình kinh doanh xuất nhập khẩu phân bón qua cửa khẩu Lào Cai diễn biến chậm,
nhu cầu tiêu thụ hầu như không có. Lượng hàng nhập khẩu chủ yếu là các hợp đồng
nhỏ lẻ mặt hàng Amonium Sulphate (SA). Giá các mặt hàng nhìn chung ở mức ổn
định. Hoạt động tái xuất phân Diamino phosphate (DAP) nhập khẩu từ Trung Quốc
vẫn tiếp tục diễn ra với mức giá 600-620 USD/tấn FOB. Hiện đang có nhiều thông
tin giá DAP sẽ xuống khá mạnh, có thể mức giảm lên đến 100 USD/tấn nhưng thực
tế hiện vẫn hầu như không có người mua. Tại thị trường phía Nam, nhu cầu tiêu
thụ phân bón cũng rất chậm do đợt lũ lớn vừa rồi đã mang lại lượng phù sa dồi
dào. Theo chủ một đại lý chuyên bán phân bón nhập khẩu ở An Giang, giá phân bón
giảm liên tục khiến các nhà nhập khẩu khó tính toán việc lên kế hoạch nhập
hàng. Giá phân urê hiện đã giảm khoảng 120.000 - 140.000 đồng/bao/50 kg so với
tháng 9.2011.
Cũng theo ông Hùng,
không khí ảm đạm của thị trường phân bón hiện nay có nhiều nguyên nhân, trong
đó quan trọng nhất là ảnh hưởng của thị trường thế giới, giá phân bón quốc tế
hiện đã giảm từ 50-70 USD tấn và vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. Nhu cầu tiêu
thụ phân bón trong nước cũng bị ảnh hưởng do thời tiết. Giá phân bón giảm mạnh,
nên nhiều doanh nghiệp nhập khẩu phân bón đang phải chịu thua lỗ khá nặng nề do
đã nhập khẩu một lượng phân bón không nhỏ khi giá đang cao. Nhiều nhà nhập khẩu
phải bán lỗ để thu hồi vốn. Trong khi đó, lượng phân bón cung ứng tồn đọng từ
năm 2011 lại khá lớn. Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết nhập khẩu phân bón cả
năm 2011 ước đạt 4,2 triệu tấn, tăng 20% so với năm 2010, đã đẩy ngành phân bón
vào tình trạng cung đang vượt quá xa so với cầu.
Lối thoát xuất khẩu
Giá phân bón giảm
đang gây khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu và nhà sản xuất trong nước nhưng
lại đang giúp người nông dân dễ thở hơn. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn, trong năm 2012, nhu cầu phân bón của cả nước là hơn 9,8 triệu tấn (phân
NPK 3,5 triệu tấn, urê 2 triệu tấn, phân lân các loại 1,8 triệu tấn, phân kali
920.000 tấn, DAP 950.000 tấn, phân SA 710.000 tấn). Từ một nước luôn phải phụ
thuộc phần lớn vào nguồn urê nhập khẩu, bắt đầu từ năm 2012, Việt Nam đã có thể
tự chủ hoàn toàn được loại phân bón quan trọng này. Đặc biệt, khi các dự án mới
về sản xuất phân urê đi vào hoạt động ổn định trong quý 4/2012 và nguồn
cung phân bón tổng hợp NPK các loại cũng đã vượt xa nhu cầu cần thiết thì các
doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội để hướng tới xuất khẩu.
Trước đây, đã từng
có những thời điểm các doanh nghiệp Việt Nam thực hiện xuất khẩu phân urê,
nhưng đó là khi hàng nhập khẩu và sản xuất trong nước bị tồn đọng nhiều do cung
vượt cầu, nên phải tiến hành xuất khẩu lượng urê nhập khẩu tồn kho. Còn tới
cuối năm 2012, lần đầu tiên Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành nước xuất khẩu
phân urê do chính các nhà máy trong nước sản xuất. Theo dự kiến, sản lượng urê
trong nước sẽ vượt qua mức 3 triệu tấn vào năm 2015. Nhà máy đạm Hà Bắc đang
triển khai dự án mở rộng đầu tư nâng công suất từ 200.000 tấn/năm hiện nay lên
500.000 tấn/năm vào năm 2015. Tập đoàn Công Thanh cũng đang tính toán đầu tư
nhà máy sản xuất đạm từ than cám với công suất khoảng 560.000 tấn/năm tại xã
Hải Yến, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Theo dự báo, nhu cầu urê cả nước trong
những năm tới đây vẫn chỉ ở mức khoảng trên dưới 2 triệu tấn/năm. Do đó, ngay
từ cuối năm 2011, các doanh nghiệp sản xuất urê đã bắt đầu tìm kiếm thị trường
xuất khẩu để giảm bớt áp lực cạnh tranh trong nước và có đầu ra ổn định.
Ông Nguyễn Hạc Thúy
- Phó chủ tịch thường trực, Tổng thư ký Hiệp hội phân bón Việt Nam - kiến nghị:
“Bắt đầu từ năm 2012, Việt Nam sẽ dư thừa nguồn phân urê, nên Bộ Tài chính cũng
cần có chính sách thuế xuất nhập khẩu phù hợp”.
Theo TNO