Lạm
phát giảm là cơ sở để giảm lãi suất. Nguyên lý đó xem ra đã không còn đúng khi
lãi suất hiện nay đang phục thuộc vào yếu tố khác: vấn đề thanh khoản.
Thắt
chặt tiền tệ với công cụ chủ lực là lãi suất cao nhằm chống lạm phát và khi lạm
phát có xu hướng giảm thì lãi suất sẽ có sở để giảm theo. Tuy nhiên, lạm phát
giảm không còn là tín hiệu mà đã trở thành một xu hướng thực tế thì lãi suất
vẫn không giảm. Những dự liệu gần đây cho thấy, lãi suất thì tiếp tục duy trì ở
mức cao bất chấp lạm phát đi xuống. Tuy nhiên, mục tiêu của lãi suất cao hiện
không chỉ là để kiềm chế lạm phát.
Đầu
tháng 12/2011, ngành ngân hàng ngồi lại với nhau để tính chuyện kinh doanh
2012, trong đó, vấn đề hạ lãi suất tiếp tục được đặt ra. Và dường như, thời
điểm đó nó đã đạt được một sự đồng thuận nào khi Ngân hàng Nhà nước thế hiện
quan điểm sẽ từng bước hạ lãi suất để hỗ trợ DN sản xuất kinh doanh. Dù chưa
thể một lúc từ 14% xuống 12% nhưng giảm lãi suất là cần thiết và sẽ có một lộ
trình để sớm thực hiện.
Còn
các ngân hàng thương mại cũng đưa ra những cam kết đầy trách nhiệm khi cho
rằng, giảm lãi suất là cần thiết. Đó không chỉ là để cứu các DN mà còn có ý nghĩa
với các ngân hàng. Đó là sự chia sẻ cần thiết của ngân hàng với các bạn hàng.
Cũng
tại đây, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo, ngành ngân hàng phải giảm lãi
suất ngay từ đầu năm 2012. Đây là việc giảm phù hợp với quy luật chứ không phải
là mệnh lệnh hành chính. Thủ tướng nhấn mạnh không có lý do gì không hạ được
lãi suất cho vay xuống khi liên tục trong sáu tháng qua, chỉ số giá tiêu dùng
tăng không quá 1%. Khi lạm phát giảm thì lãi suất cho vay phải hạ theo.
Trách
nhiệm và nhiệm vụ của ngân hàng là duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh
cũng như tăng trưởng của doanh nghiệp. Doanh nghiệp đổ hàng loạt không phải chỉ
là doanh nghiệp đó khó khăn mà ngân hàng cho vay vốn sẽ bị tác động ngay.
Cũng
cần nhớ rằng, trong mọi phát ngôn về vấn đề giảm lãi suất từ tháng 8/2011 trở
về trước khi lạm phát đang ở đỉnh cao và lãi suất bị làm loạn, cho đến gian
đoạn từ tháng 9/2011 trở về sau khi lạm phát dần giảm và lãi suất từng bước ổn
định... Ngân hàng Nhà nước đều nhấn mạnh, lạm phát giảm, lãi suất sẽ giảm theo.
Thậm
chí, khi đưa lãi suất huy động về đúng mức trần 14%, để trấn an những lo ngại
về khả năng lãi suất không thực dương khiến tiền đi khỏi ngân hàng, các ngân
hàng cho rằng, lãi suất không thể nói không thực dương nếu so với lạm phát hiện
tại mà phải tính cho lạm phát kỳ vọng của tương lai. Nghĩa là phải so với lạm
phát của 1 năm tới mà tất nhiên 1 năm tới lạm phát sẽ giảm và lãi suất giảm là
bình thường.
Kỳ
vọng là thế nhưng thực tế lại hoàn toàn khác. Cho đến hết tháng 12/2011, lạm
phát giảm dần là điều đã được khẳng định. Thậm chí tháng 1/2012 là tháng tết -
thời kỳ cao điểm của lạm phát hàng năm thì CPI cũng chỉ được dự báo khoảng 1%,
có thể sẽ ở mức thấp nhất trong 10 năm qua...
Trong
khi đó, mục tiêu đã được thông qua của năm 2012, lạm phát sẽ khoảng 9%. Còn
trên các diễn đàn về dự báo kinh tế 2012 thì đều thống nhất nhận định, lạm phát
năm tới sẽ không quá 10%. Thậm chí, không cần nhiều những chính sách thắt chặt
và tác động thì lạm phát cũng sẽ về một con số.
Trên
thực tế, đến thời điểm này việc giảm lãi suất vẫn chưa có những dấu hiệu nào
khả quan. Trong khi đó, những thông báo từ cơ quan điều hành cho thấy, việc
giảm lãi suất còn khó khăn do nhiều yếu tố không hẳn chỉ là lạm phát.
Lãnh
đạo Ngân hàng Nhà nước thừa nhận, nói hạ lãi suất, nhưng không phải nói là làm
được ngay. Và cái khó nhất trong điều hành năm nay là làm sao hạ được lãi suất.
Giải thích từ cơ quan điều hành chính sách tiền tệ cho biết lạm phát đang có
chuyển biến, nền tảng để có thể giảm lãi suất nhưng lạm phát không phải là yếu
tố quyết định duy nhất mà phải đảm bảo thanh khoản.
Theo
đó, lời giải thích từ lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đã cho thấy, khi bình thường
tiền nhiều, nhu cầu về tiền bớt đi thì mới giảm được lãi suất nhưng giờ ai cũng
thiếu thanh khoản, ai cũng cần vốn thì giá vốn làm sao giảm được.
Và
đến đây thì một thực tế khác đã bộc lộ, lãi suất tăng cao không phải chỉ để
kiềm chế lạm phát, vì sự ổn định kinh tế mà lãi suất đang phục vụ cho vấn đề
thanh khoản, trong đó có vấn đề thanh khoản của ngân hàng là quan trọng nhất.
Điều này có thể hiểu, khả năng giảm lãi suất sẽ là không thể trong thời điểm
hiện nay khi thanh khoản ngân hàng còn căng thẳng như hiện nay.
Đây
thực sự là một nghịch lý, khi những ngày cuối năm, các ngân hàng dù kẻ cao
người thấp đều công bố những con số lãi cả ngàn tỷ đồng, trong khi đó tình hình
kinh tế nói chung và thực tế sản xuất kinh doanh của DN là rất khó khăn. Giảm
lãi suất không còn là mong muốn của DN, Chính phủ mà là yêu cầu phù hợp với
diễn biến kinh tế vĩ mô.
Tuy
nhiên, có vẻ như lãi suất đang đi ngược dòng với tất cả. Và người ta cũng gạt
sang một bên điều đã từng được nhắc đi nhắc lại nhiều lần là lạm phát giảm thì
lãi suất sẽ giảm. Thay vào đó, lãi suất đang phụ thuộc vào một yếu tố khác:
thanh khoản. Và lãi suất cần phải được duy trì cao để phục vụ thanh khoản.
Nhưng
thanh khoản ở đâu là căng thẳng nhất và nguyên nhân tại sao lại dẫn đến điều đó
thì dường như ai cũng hiểu. Tất nhiên thật khó để đổ cho DN khi họ đang chết
dần vì lãi suất cao và mong đợi giảm lãi suất không chỉ của DN mà của cả nền
kinh tế.
Những
nỗ lực giảm lạm phát, ổn định vĩ mô mang lại kỳ vọng giảm lãi suất xem ra không
có tác động, khi lãi suất không không thèm chấp lạm phát mà đang bị chi phối
bởi những yếu tố khác. Và điều này kéo dài thật là nguy hại khi nó buộc nền
kinh tế và các DN phải đánh đổi nhiều hơn.
Theo INFOTV
Đăng nhập
.jpg)
