Thời
gian qua, dù nguồn nông sản nguyên liệu trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu chế
biến xuất khẩu của các nhà máy. Tuy nhiên, ngành hàng này vẫn đang trên đà tăng
trưởng mạnh và tiềm năng phát triển trong thời gian tới là rất lớn.
Thiếu
nguyên liệu chế biến
Theo
xu hướng tăng cao của nhu cầu nông sản chế biến thị trường thế giới, nhiều
doanh nghiệp chế biến nông sản xuất khẩu trong nước đã đặt ra kế hoạch nâng cao
công suất chế biến để đáp ứng yêu cầu thị trường, theo đó nhu cầu nông sản
nguyên liệu cũng ngày càng lớn tương ứng. Ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng giám đốc
Công ty Vinamit cho biết, hiện nhà máy chế biến nông sản của Vinamit ở Bình
Dương có công suất chế biến 6.000 tấn sản phẩm/năm. Sắp tới, công ty sẽ xây dựng
thêm nhà máy ở Đắk Lắk có công suất 10.000 tấn/năm và dự kiến xây dựng một nhà
máy tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long với công suất 3.000 tấn/năm. Tuy nhiên,
nguồn cung nguyên liệu trong nước không đủ để chế biến, trong khi nhu cầu của
nhà máy ngày càng cao, nên năm qua công ty phải nhập thêm 2.000 tấn khoai môn từ
Trung Quốc và dự kiến nhập mít từ Ấn Độ
Về
xu hướng tiêu thụ của thị trường trái cây sấy khô, đại diện Công ty TNHH Long
Uyên (Long An) cho biết, các doanh nghiệp chế biến trái cây xuất khẩu sẽ liên tục
đẩy mạnh thu mua nông sản nguyên liệu với số lượng lớn trong thời gian tới để
đáp ứng nhu cầu thị trường, bởi các thị trường Trung Quốc, châu Âu rất ưa chuộng
các mặt hàng trái cây sấy khô của Việt Nam. Theo vị này, hạn chế hiện nay của
ngành chế biến trái cây xuất khẩu Việt Nam là chưa chủ động được nguồn nguyên
liệu, nên khi vào vụ cao điểm, doanh nghiệp thường phải nhập nguyên liệu với
giá khá cao.
Phân
tích tại sao mít, chuối, khoai môn... là những loại cây dân dã, phổ biến và rất
dễ trồng ở Việt Nam nhưng lại thiếu nguyên liệu phục vụ chế biến, các chuyên
gia cho rằng, nguồn nguyên liệu nông sản nước ta tuy rộng lớn nhưng thiếu tập
trung, chất lượng không đồng đều nên khó thu gom phục vụ chế biến xuất khẩu.
Bên cạnh đó, nước ta cũng thiếu những giống cây có năng suất, chất lượng cao, sản
lượng ổn định nên rất khó đưa vào sản xuất lớn. Mặt khác, mối liên kết giữa
doanh nghiệp và nông dân vẫn còn lỏng lẻo, dù Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản
ràng buộc mối liên kết này, cho nên một lượng lớn nông sản chế biến của các
doanh nghiệp vẫn phải mua qua thương lái dù các doanh nghiệp này đã đặt trạm
thu mua tại địa phương.
Vào
khoảng giữa năm 2011, chuối già được các thương lái ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu
Long lùng sụt thu gom để xuất khẩu sang Trung Quốc, khiến cho giá loại chuối này
tăng kỷ lục, khoảng từ 6.000-10.000 đồng/kg. Sự kiện này, đã thôi thúc nhiều
nhà vườn ở Trà Vinh, Tiền Giang, Vĩnh Long... đua nhau trồng chuối. Tại Tiền
Giang, có thời gian nhà vườn đốn nhãn trồng sầu riêng, thời gian sau đó lại đốn
sầu riêng trồng nhãn, rồi đốn sapo trồng mận và ngược lại... Chính việc trồng
cây ăn trái thiếu định hướng của nông đã dẫn đến vòng lẫn quẩn "được mùa -
mất giá, được giá - mất mùa” của trái cây Việt Nam.
Theo
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, nông dân không nắm được
thông tin về lượng cung cầu trên thị trường nên cứ thấy loại nào có giá lại đua
nhau trồng. Để giải quyết vấn đề này, các vùng trồng cây ăn trái phải được quy
hoạch sản xuất theo từng vùng, từng mùa vụ trong năm, đồng thời nông dân phải
liên kết chặt chẽ với nhau thành các tổ, nhóm sản xuất và liên kết với doanh
nghiệp qua hợp đồng tiêu thụ.
Nhiều
tiềm năng phát triển
Theo
Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), thời gian gần đây, xuất khẩu các mặt
hàng hoa, quả sấy khô Việt Nam có mức tăng trưởng khá mạnh, trong đó các thị
trường như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ và EU rất ưa chuộng trái cây
sấy khô của Việt Nam. Một số sản phẩm trái cây sấy khô Việt Nam mang thương hiệu
Vinamit, Deltafood đã có mặt ở các siêu thị của Trung Quốc và nhiều nước châu
Âu. Tính đến cuối tháng 8-2011, kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt 405
triệu USD, trong đó các nhóm hàng trái cây sấy khô như mít, dứa, chuối và bí
ngô thái lát đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu.
Theo
ông Phan Quốc Nam, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Long Uyên (Khu công
nghiệp Mỹ Tho, Tiền Giang), từ đầu năm đến nay, Công ty đã xuất khẩu 700 tấn sản
phẩm nông sản qua chế biến sang thị trường Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc và
châu Âu, bao gồm xoài, khóm, chôm chôm, khoai mì, khoai lang... đạt giá trị xuất
khẩu gần 1 triệu USD, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Do nhu cầu thị trường
ngày càng tăng cao, nên hiện Công ty đã có nhiều đơn đặt hàng xuất khẩu với số
lượng từ 200-300 tấn gồm các sản phẩm nông sản qua chế biến và các loại bánh
truyền thống của Việt Nam.
Trước
tình hình xuất khẩu nông sản có nhiều thuận lợi, ông Nguyễn Văn Kỳ, Tổng Thư ký
Vinafruit dự báo, giá trị kim ngạch xuất khẩu rau, hoa, quả mỗi năm sẽ đạt từ
500-510 triệu USD và 1,2 tỷ USD vào năm 2020. Thời gian tới, các mặt hàng như
trái cây sấy khô, trái cây đóng hộp, khoai lang sấy khô và dưa chuột đóng hộp vẫn
là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Theo Đại Đoàn Kết
Đăng nhập
.jpg)
