Cánh cửa mở ra đối với các DN XK hàng thủ công mỹ nghệ của VN là vô cùng rộng lớn nhưng các DN lại đang bỏ lỡ cơ hội hiếm hoi này.
Mở màn quý I/ 2013 các DN XK hàng thủ công mỹ nghệ của VN đón nhận một tin vui là Trung Quốc và Ấn Độ - vốn được xem là "thiên đường" XK hàng thủ công mỹ nghệ của thế giới, hiện đã không còn là tâm điểm lựa chọn của các nhà thương mại kinh doanh hàng thủ công mỹ nghệ. Thay vào đó, những đơn hàng từ các nước này đã chuyển dịch sang các nước lân cận, trong đó có VN (giá trị đơn hàng từ vài chục đến trăm triệu USD). Tuy nhiên, cho đến nay đã gần hết quý nhưng điều đáng buồn là các DN XK của VN vẫn chưa nắm bắt được cơ hội từ những thị trường XK có quy mô lên đến 60 tỉ USD này.
Tôi cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến sự chậm trễ nắm bắt cơ hội không phải là thị trường, mà cái khó nhất hiện nay là nội tại sản xuất trong nước vì thực tế, hiện nước ta có trên 3.900 DN chế biến gỗ ở các loại hình sở hữu khác nhau, trong đó có khoảng 95% số DN chế biến lâm sản thuộc loại hình sở hữu tư nhân và khoảng 5% thuộc sở hữu nhà nước.
Điều đáng nói là các DN có vốn nước ngoài tuy chỉ chiếm khoảng 16% tổng số DN chế biến gỗ của cả nước nhưng lại có giá trị sản lượng và kim ngạch xuất khẩu lên đến 50%. Cá nhân và tổ chức nước ngoài đầu tư vào ngành chế biến gỗ ở VN đến từ 26 nước và khu vực trên thế giới, trong đó Đài Loan (Trung Quốc) có nhiều DN nhất, chiếm khoảng 43,5% tổng số DN FDI, kế đó là Hàn Quốc, Anh, Nhật Bản và Trung Quốc,.. họ đều có giây chuyền sản xuất khá hiện đại, nên tạo sự cạnh tranh gay gắt đối với hầu hết DN trong nước vốn có điều kiện sản xuất thấp hơn.
Đó là chưa kể tới việc nhiều làng nghề phải đối mặt với tình trạng dịch chuyển lao động do tính cạnh tranh ngày càng ngặt nghèo, giảm 50% lao động, đơn hàng yếu. Trong đó, hiện có đến 30% DN trong khối làng nghề đang trong tình trạng phá sản, giải thể và ngưng hoạt động. Nhiều DN XK những mặt hàng thủ công mỹ nghệ vốn là thế mạnh của VN, như: gốm sứ, mây tre đan... đều phải cắt giảm sản xuất do đơn hàng giảm. Và bao năm nay chúng ta vẫn chạy theo lối sản xuất đại trà, hàng loạt cho các nhà nhập khẩu lớn nên sản phẩm không tinh kéo theo giá thành thấp.
Vì vậy tôi cho rằng, loại bỏ dần các đơn hàng sản xuất hàng loạt, giá rẻ, tập trung vào phát triển sản phẩm có hàm lượng chất xám cao, đặc biệt là những sản phẩm sử dụng ít nguyên liệu, đơn giản hóa mẫu mã và đưa yếu tố văn hóa dân tộc vào sản phẩm... là những điều DN nên làm nhằm gia tăng giá trị cho sản phẩm đồng thời tạo ưu thế với các nhà nhập khẩu.
Cùng với yêu cầu tái cơ cấu hoạt động, giảm bớt các nhà thương mại, thách thức nâng cao năng suất lao động, chuyên môn hóa sản xuất từng phân đoạn sản phẩm sẽ là yêu cầu đặt ra với DN VN giúp các DN nắm bắt được những cơ hội vàng trong xuất khẩu.
Theo Báo Diễn Đàn Doanh Nghiệp điện tử
Đăng nhập
