Đầu năm 2013, Tổng cục quản lý Vệ sinh, An toàn và Chất lượng Thực phẩm (SENASICA), thuộc Bộ Nông nghiệp, Chăn nuôi, Phát triển nông thôn, Thủy sản và thực phẩm Mexico(SAGARPA), công bố quy định đối với gạo nhập khẩu từ Việt Nam vào Mexico.
Nội dung của quy định này như sau: kể từ ngày 31/01/2013 gạo đánh bóng (Oryza sativa) của Việt Nam, được nhập khẩu vào Mexico, phải tuân thủ theo một số quy định:
- Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, phải nêu rõ sản phẩm có nguồn gốc từ các tỉnh tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam.
- Gạo không có bất cứ các loại côn trùng sau đây (12 loại): Alphitobius diaperinus; Alphitobius laevigatus; Callosobruchus chinensis; Corcyra cephalonica; Dinoderus minutus; Latheticus oryzae; Lophocateres pusillus; Palorus foveicollis; Palorus ratzeburgi; Palorus subdepressus; Setomorpha rutella và Tenebroides mauritanicus.
- Không có các loại hạt, sản phẩm ngũ cốc khác, hoặc đất lẫn vào.
- Gạo đã được xử lý hun trùng tại nước xuất xứ (Việt Nam), bằng nhôm photphua TFA dạng viên hoặc bột, trong điều kiện áp suất khí quyển bình thường.
- Gạo được đóng trong bao polyethylene (PE bag) mới, kín không khí, trọng lượng không quá 50 kg, thuận tiện cho người tiêu dùng.
- Bao bì phải ghi rõ tên sản phẩm, xuất xứ, và cần được xem xét với thương hiệu sẽ được bán trên thị trường Mexico.
Với quy định này, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải thay đổi cách đóng bao bì xuất khẩu.
Qua trao đổi với một số Giám đốc xuất khẩu gạo của Việt Nam, hiện tại gạo của Việt Nam được đóng trong bao polypropylene (PP) một lớp, để thuận tiện cho việc hun trùng. Nếu quy định đóng trong bao polyethylene (PE) kín, sẽ phải hun trùng trước khi đóng bao, điều này có thể khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu. Việc ghi rõ tên xuất xứ gạo tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu long, đồng nghĩa với việc Mexico không cho phép nhập khẩu gạo từ các tỉnh phía Bắc Việt Nam.
Ngày 27 tháng 03 năm 2013, Thương vụ làm việc với ông Francisco Javier Trujillo Arriaga, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, thuộc Tổng cục quản lý Vệ sinh, An toàn và Chất lượng Thực phẩm (SENASICA) Mexico. Tại buổi làm việc Thương vụ đã thông báo cho SENASICA Mexico biết, năm 2012 Việt Nam là quốc gia xuất khẩu gạo đứng thứ hai thế giới, với số lượng 7,6 triệu tấn (sau Ấn độ 9,5 tấn), chủ yếu được đóng trong bao PP, 50 kg/bao. Phía Mexico đã đồng ý sửa đổi quy định về đóng bao, đồng ý cho gạo Việt Nam đóng trong bao PP như cũ, thay vì phải đóng trong bao PE. Trước mắt, đây là một thành công lớn của phía ta, khi đấu tranh với phía Mexico trong việc xuất khẩu gạo vào Mexico.
Về việc giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật phải ghi rõ nguồn gốc xuất xứ của gạo tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, và chứng nhận gạo không có 12 chủng loại sâu hại, Tiến sỹ Hoàng Trung, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật xác nhận với Thương vụ, đã chỉ đạo cho các Chi cục kiểm dịch thực vật thực hiện theo yêu cầu của phía Mexico.
Hiện nay gạo của Việt Nam chủ yếu được đóng trong bao polypropylene (PP) một lớp, nên không khí có thể lọt vào được. Với cách đóng bao này, việc xuất khẩu gạo của Việt Nam cho Mexico nói riêng và khu vực châu Mỹ nói chung, do thời gian vận chuyển bằng đường biển 30 - 35 ngày, hoặc do Mexico có 6 tháng mùa mưa, nên không khí ẩm dễ lọt vào, gây cho gạo có thể bị mốc, làm giảm chất lượng gạo.
Mặt khác, hiện nay gạo của ta được đóng bao PP 50 kg/bao, chỉ dễ dàng cho các doanh nghiệp xuất khẩu, nhưng chưa tối ưu hóa cho người tiêu dùng:
Theo ông Nguyễn Văn Ngã, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Thực vật vùng 2 cho biết, từ trước năm 2013, Việt Nam chưa xuất khẩu được lô hàng gạo nào cho Mexico. Từ tháng 3 năm 2013 đến nay, đã có 5 doanh nghiệp xuất khẩu được 2.693 tấn gạo vào Mexico.
Để giữ được Mexico là một thị mới cho việc xuất khẩu gạo của Việt Nam, về lâu dài các nhà xuất khẩu trong nước cần phải đầu tư dây chuyền đóng bao, thay đổi cách đóng bao bì như hiện nay, thực hiện giống với cách đóng bao của Hoa Kỳ, đang xuất khẩu vào Mexico, đóng trong bao giấy cứng (3 lớp) khâu kín, không khí không lọt vào, trọng lượng tịnh 50 pounds (22,68 kg), phía ta có thể đóng 25 kg/bao, để thuận tiện cho người tiêu dùng, đồng thời giữ được chất lượng gạo của Việt Nam.
Thương vụ ĐSQ Việt Nam tại Mexico
Euclides 12, Colonia Anzures, Delegación Miguel Hidalgo
C.P.11590, México D.F.
Tel: (+52-55) 5254 0024/ Fax: (+52-55) 5254 0023
Skype: viethoangtuan
Email: mx@moit.gov.vn; vietrade.mexico@gmail.com
Theo vinanet