Chính
phủ Nhật Bản vừa quyết định hạ dự báo về tốc độ tăng trưởng kinh tế do tác động
của đồng yên mạnh và cuộc khủng hoảng nợ tại châu Âu.
Trong bối cảnh đó, nội các Nhật Bản ngày 24/12
đã thông qua dự thảo ngân sách tài khóa 2012 lên tới 90,334 nghìn tỷ yên (1,16
nghìn tỷ USD). Trước đó, nội các của Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda đã thông
qua dự thảo gói ngân sách bổ sung thứ tư cho tài khóa 2011 trị giá 2.530 tỷ yên
(khoảng 32,4 tỷ USD) để phân bổ tài chính hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và ngành
công nghiệp ô tô của "đất nước Mặt Trời mọc".
Trong tài khóa 2011, GDP của Nhật Bản được dự
báo giảm 0,1%, trong khi dự đoán trước đó là tăng 0,5%. Chính phủ Nhật Bản cũng
điều chỉnh giảm dự báo về kinh tế nước này trong tài khóa 2012, với sức tăng
GDP là 2,2% (con số đưa ra tước đó là 2,7-2,9%). Dự báo, cán cân thương mại
(hàng hóa) của Nhật Bản sẽ bị thâm hụt khoảng 1.600 tỷ yên (20,5 tỷ USD) trong
tài khóa 2011 và quay lại tình trạng thặng dư (100 tỷ yên) trong tài khóa 2012.
Nhu cầu của thị trường nước ngoài yếu đã ngăn cản sức tăng của một nền kinh tế
vốn lấy xuất khẩu là động lực như Nhật Bản.
Theo chính phủ Nhật Bản, sang tài khóa 2012,
đầu tư vốn của doanh nghiệp sẽ tăng 5,1%, so với mức giảm 1,1% của tài khóa
hiện hành. Chi tiêu tiêu dùng tăng với tốc độ 0,3% tài khóa 2011 và 1,1% tài
khóa 2012. Tuy nhiên, thị trường lao động vẫn khá "uể oải", với tỷ lệ
thất nghiệp trong tài khóa 2011 và 2012 ở mức lần lượt là 4,5% và 4,3%, trong
bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ước tăng từ -0,2% lên 0,1%.
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) tuyên bố sẽ
duy trì chính sách tiền tệ lỏng cho tới khi CPI ổn định ở mức 2% hoặc thấp hơn
(trong vùng dương). Thặng dư tài khoản vãng lai của Nhật Bản dự kiến sẽ ở mức
9.900 tỷ yên (2,1% GDP) trong tài khóa 2011 và 12.200 tỷ yên (2,5% GDP) trong
tài khóa 2012.
Dự thảo ngân sách tài khóa 2012 của Nhật Bản dự
báo một thời kỳ khó khăn về tài chính đối với Nhật Bản, khi thu nhập từ thuế
chỉ đạt trên 42,3 nghìn tỷ yên. Trong khi đó, phí tổn vay mượn ước tính là gần
22 nghìn tỷ yên, tương đương 1/4 tổng ngân sách tài khóa mới và khoảng 51,8%
thu nhập từ thuế. Giới phân tích cho rằng ngân sách tài khóa mới của Nhật Bản
giảm 2,2% so với ngân sách tài khóa hiện nay.
Báo chí Nhật Bản khẳng định trên thực tế, đây
là ngân sách lớn nhất từ trước đến nay, lên tới 96 nghìn tỷ yên, nếu tính cả
một số kế hoạch quan trọng như tái thiết khu vực chịu tác động từ thảm họa kép
động đất-sóng thần. Tôkiô dự định dành trên 3,7 nghìn tỷ yên cho kế hoạch khắc
phục hậu quả thảm họa này, chưa kể gần 2,7 nghìn tỷ yên khác từ tiền phát hành
trái phiếu cho mục đích tương tự.
Điểm đáng chú ý là 49% ngân sách mới sẽ được
lấy từ nguồn tiền trái phiếu, một con số được xem là kỷ lục từ trước đến nay.
Theo dự thảo ngân sách, Chính phủ Nhật Bản sẽ phát hành khối lượng trái phiếu
mới trị giá 44,2 nghìn tỷ yên trong tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2012, chất cao
thêm "núi" nợ công hiện đã gần gấp đôi Tổng sản lượng quốc nội (GDP)
của nước này và biến Nhật Bản thành quốc gia ghi nhận mức nợ công lớn nhất
trong số các nước công nghiệp phát triển.
Phát biểu với báo giới, Bộ trưởng Tài chính
Giun Adumi (Jun Azumi) cho biết cả ngân sách dự thảo và kế hoạch vay mượn đều
đã "chạm ngưỡng", đồng thời thừa nhận Nhật Bản cần tiến hành cải cách
triệt để vấn đề thuế và ngân sách để duy trì các dịch vụ công cộng và khôi phục
lòng tin của cộng đồng quốc tế. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng thuế
tiêu dùng để đáp ứng quỹ lương hưu đang ngày càng tăng do tỷ lệ người lao động
giảm.
Các quan chức chính phủ Nhật Bản khẳng định
việc phát hành trái phiếu chính phủ mới, nhằm ngăn chặn nguy cơ gia tăng nợ
công, vốn đang ở mức tồi tệ nhất trong số các nền kinh tế phát triển. Dự thảo
ngân sách cũng bao gồm các giải pháp bảo vệ ngành nông nghiệp Nhật Bản, có nguy
cơ đứng trước sự cạnh tranh gay gắt một khi quốc gia này ký Hiệp định đối tác xuyên
Thái Bình Dương (TPP).
Trước đó, Nhật Bản đã phân bổ 300 tỷ yên cho
chương trình khuyến khích người tiêu dùng trong nước mua sắm các sản phẩm điện
tử và ô tô thân thiện với môi trường. Các nhà sản xuất xe hơi chủ chốt như
Toyota, Honda, Nissan vốn phụ thuộc vào tỷ giá đồng yên thấp để nâng cao sức
cạnh tranh xuất khẩu trên thị trường toàn cầu và đảm bảo lợi nhuận thu được tại
thị trường nước ngoài không bị xói mòn khi quy đổi sang tỷ giá không có lợi.
Mặt khác, trận lũ lụt lịch sử tại Thái Lan cũng tác động nặng nề tới ngành công
nghiệp ô tô Nhật Bản, khi nhiều hãng phải tạm ngừng hoặc đóng cửa dây chuyền
sản xuất tại "đất nước chùa Vàng".
Theo BaoMoi