Tương quan giữa 25 tỷ USD và 15,9 tỷ USD của kim ngạch xuất,
nhập khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản khiến ngành nông nghiệp tiếp tục
xuất siêu lớn, vượt 9 tỷ USD trong năm 2011.
Nhìn nhận ở góc độ tăng kim ngạch, tăng xuất siêu, hay khai
phá những thị trường mới, ngành nông nghiệp năm nay có nhiều thành tựu nổi bật.
Tuy nhiên, trong những con số tăng trưởng ấn tượng vẫn còn những lưu ý.
“Kim ngạch xuất khẩu trong năm 2011 chủ yếu có sự đóng góp
của tăng giá, trong khi khối lượng xuất khẩu của hầu hết các mặt hàng giảm nhẹ
so với năm trước”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lưu ý trong một báo
cáo mới đây.
Xét về mặt lượng, so với năm 2010 xuất khẩu gạo năm 2011
tăng 4,4%; cao su là 8,2%; hạt tiêu 7,2%; nhưng cà phê chỉ tương đương năm
2010; chè thậm chí đã giảm 4,3%; hạt điều giảm 8,5%... Trong khi đó, tất cả
các mặt hàng trên đều tăng về giá, thấp nhất là gạo tăng trên 9,1% và cao nhất
là hạt tiêu tăng tới 66,3%.
Đề cập đến diễn biến giá cả các mặt hàng nông sản xuất khẩu,
Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Đỗ Thức hôm 29/12/2011 cho rằng, kim ngạch
xuất khẩu tăng có đóng góp của 2/3 là yếu tố giá và lượng chỉ góp 1/3.
“Không thể hy vọng tăng quá cao nếu dựa vào nông nghiệp”,
ông Thức khẳng định như vậy khi đề cập đến việc tăng kim ngạch sẽ khó duy trì
trạng thái lạc quan như năm 2011, do giới hạn về tăng trưởng sản lượng trong
nước.
Điều “cảnh báo” của ông Thức cũng có trong nhìn nhận của Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Do được hỗ trợ về giá, xuất khẩu các mặt
hàng nông sản ước đạt 13,7 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước tăng 33,2%; thuỷ
sản ước đạt 6,1 tỷ USD, tăng 21%; lâm sản ước đạt 4,1 tỷ USD và tăng 12,7%.
Tuy nhiên, tỷ trọng xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy
sản so với tổng kim ngạch xuất khẩu trong năm 2011 đã giảm về mức 26%, từ khoảng
26,5% vào năm 2010.
“Không thể như công nghiệp tăng 10-20% được, nông nghiệp
tăng 4-5% đã quá tốt rồi”, ông Thức lưu ý thêm về khả năng tăng trưởng sản lượng
ngành này.
Trong khi đó, một tương quan khác lại cho thấy mức tăng giá
các mặt hàng nông, lâm, thủy sản xuất khẩu của Việt Nam trong năm qua dường
như chưa đủ tạo nên giá trị gia tăng cao hơn cho sản xuất nông nghiệp.
Bởi lẽ, trong khi kim ngạch xuất khẩu tăng 27,9% so với năm
2010; nhập khẩu tương ứng tăng tới 31,1%. Như vậy, có thể cho rằng chi phí để
tạo nên một USD kim ngạch xuất khẩu đã cao hơn và đây là diễn biến trái ngược
với xu hướng ngoại thương năm 2011, khi xuất khẩu chung cả nước tăng cao hơn
nhập khẩu.
Xét về kim ngạch, năm nay thủy sản vẫn dẫn đầu nhóm các mặt
hàng nông, lâm, thủy sản xuất khẩu với khoảng 6,1 tỷ USD thu về. Tiếp đến là
gỗ và sản phẩm gỗ đạt 3,9 tỷ USD. Các mặt hàng nông sản xuất khẩu bao gồm gạo
đạt 3,7 tỷ USD; cao su 3,3 tỷ USD; cà phê 2,7 tỷ USD; hạt điều khoảng 1,5 tỷ
USD; hạt tiêu 736 triệu USD; chè 198 triệu USD.
Cánh báo đối với mặt hàng gạo, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực
Việt Nam Trương Thanh Phong mới đây cho rằng xuất khẩu sẽ khó khăn hơn trong
năm 2012 do phải cạnh tranh với gạo giá rẻ từ Ấn Độ và Pakistan.
Trong khi đó, thủy sản phụ thuộc chủ yếu vào hai sản phẩm
là tôm và cá cha, nhiều lần đối mặt với dịch bệnh, nông dân bỏ ao, hay kiện
chống bán phá giá… Cao su thì phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc, hiện
luôn chiếm khoảng 60% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Đáng chú ý là
chè, hạt điều và cà phê đang trong tình trạng giới hạn nguồn nguyên liệu.
|